Whisky is volgens sommigen één van de beste dingen die de mensheid ooit is overkomen. Er zijn veel smaakvariaties van de drank en deze kan ook in verschillende kleuren voorkomen.
Als onderdeel van het traditionele verouderingsproces wordt whisky meestal in eikenhouten vaten bewaard, die helpen om de scherpe smaak van whisky te verminderen en er een ander smaakelement aan toe te voegen. Zo krijgt whisky dan ook zijn traditionele bruine kleur.
Witte whisky
Maar wist je dat whisky, als het uit de distilleerketel komt, eigenlijk kleurloos of wit is. Witte whisky of ‘white dog’ zoals het in de Verenigde Staten liefkozend wordt genoemd, is dan ook ongerijpte whisky. Maar laat je echter niet misleiden door de kleur van witte whisky, want het bevat een hoog alcoholgehalte en is echt niet voor watjes. Witte whisky wordt meestal voor simpele cocktails gebruikt.
Whisky wordt traditioneel gemaakt door graanpuree te vergisten en te laten rijpen. Granen zoals mais, gerst, rogge en tarwe vormen daarbij de essentiële bouwstenen van alle whisky, dus ook de witte whisky.
De diverse tinten van whisky
Whisky kan van helder tot roodbruin in kleur variëren. Daar ergens tussenin bevindt zich een diepe koperkleur, wat de tint is die veelal het meest met de drank geassocieerd wordt. Aan het lichtere uiteinde van het whisky kleurspectrum bevinden zich lichtgoud en geel, terwijl de tawny, mahonie en kastanje tinten meer aan de donkere kant voorkomen.
De kleur van whisky kan heel veel belangrijke inzichten onthullen over hoe het precies gemaakt is en ook wat je van de smaak van de drank verwachten kunt. De donkere varianten zijn vaak ouder en hebben daardoor een meer robuuste smaak.
Een natuurlijke kleur, of niet
Laat je niet altijd door wat je ziet verleiden, want het ‘E150a karamel additief’ kan soms gebruikt worden om een rijke diepe kleur in een whisky te produceren. Dit om zo een hoge leeftijd of rijping te suggereren! De whisky’s met de vermelding ‘geen toegevoegde kleur’ of ‘natuurlijke kleur’ worden daarentegen als pure producten beschouwd.
De invloed van rijping op de kleur
Bij de pure producten wordt de kleur van de whisky dus tijdens de rijping in de eikenhouten vaten bepaald. Gedurende deze rijpingstijd hebben verschillende factoren een invloed op het distillaat en ook op de kleur van de whisky. Je kunt hierbij denken aan:
- De duur van de rijping. Des te langer de drank met het hout van het vat in contact is, des te intenser de kleur.
- Het type vat. De meeste vaten bestaan uit gebruikte bourbon of sherryvaten (in Schotland) of vers gebrande eikenhouten vaten (in de Verenigde Staten). Elk type houten vat verstrekt een kenmerkende kleur aan de whisky.
- Het aantal eerdere rijpingen. De gebruikte vaten worden meestal meer dan eens voor rijping gebruikt. Bij elke rijping onttrekt het distillaat kleur aan het hout. Er is dus na elke rijping minder kleurstof beschikbaar.
- De grootte van het vat. Des te kleiner het vat, des te intenser het contact van het distillaat met het hout is. Het rijpt dan sneller en neemt ook sneller de kleur op.
- De rijpingstemperatuur. De oplosbaarheid van de kleurstoffen neemt met de temperatuur toe, waardoor het destillaat bij hogere temperaturen sneller een kleur in zich opneemt.
In feite geeft de ronde, houten behuizing van de natuurlijke kleur whisky’s het voor 60 procent haar smaak en 100 procent haar echte kleur. Dus de volgende keer als jij een glas van dit ‘levenswater’ heft, dan weet je dat die machtige houten vaten hun unieke organische stempel op de drank gedrukt hebben.